Kino
5D |
Kino mobilne 5D
Czym jest Kino5D
Przegląd technologii
Oprogramowanie Tesseract 5D
Projekcje na ekranach giętych |
|
|
|
Kino
5D
ZREALIZOWANE
INWESTYCJE |
|
|
2004 Pierwsze mobilne Kino4D w
Polsce |
|
|
Kino wyposażone w 20 miejsc. Moduły
dwu-miejscowe. Każdy moduł poruszany na dwóch siłownikach
pneumatycznych. Efekty: powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg. |
|
|
2005 Drugie mobilne Kino4D w
Polsce |
|
|
Kino wyposażone w 20 miejsc. Moduły
dwu-miejscowe. Każdy moduł poruszany na czterech siłownikach
pneumatycznych. Efekty: powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg. |
|
|
2008 Kino5D Odessa |
|
|
Kino wyposażone w 36 miejsc. 6
rzędów po 6 miejsc. Każdy rząd poruszany na czterech siłownikach
miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg.
Pierwsze kino w którym zainstalowaliśmy dystrybucję zapachów i
użyliśmy oznaczenia "Cinema5D" |
|
|
2008 Kino5D Extreme Międzyzdroje,
Dom Kultury |
|
|
Kino wyposażone w 14 miejsc. Dwa
rzędy po 7 miejsc. Każdy rząd poruszany na czterech siłownikach
miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg. |
|
|
2005 Kino5D Extreme Warszawa,
Centrum Handlowe Fort Wola |
|
|
Kino wyposażone w 28 miejsc. Cztery
rzędy po 7 miejsc. Każdy rząd poruszany na czterech siłownikach
miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza.
Główną atrakcją kina był wystrzał kuli prawdziwego ognia podczas
seansu. |
|
|
2009 Kino5D Extreme Poznań,
Galeria Green Point |
|
|
Kino wyposażone w 24 miejsca.
Cztery rzędy po 6 miejsc. Każdy rząd poruszany na czterech
siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2009 Kino5D Extreme Zator, Park
dinozaurów "DinoZatorland" |
|
|
Kino wyposażone w 30 miejsc. 6
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2010 Kino5D Extreme Wrocław,
Galeria Magnolia |
|
|
Kino wyposażone w 25 miejsc. 5
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2010 Kino5D Extreme Gdańsk,
Galeria Przymorze |
|
|
Kino wyposażone w 25 miejsc. 5
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2010 Kino5D Extreme Płock, Galeria
Mazovia |
|
|
Kino wyposażone w 25 miejsc. 5
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2011 Kino5D Extreme, Centrum
Handlowe Tesco |
|
|
Kino wyposażone w 25 miejsc. 5
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2011 Kino5D Extreme Szczecin,
Centrum Handlowe Turzyn |
|
|
Kino wyposażone w 25 miejsc. 5
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2011 Kino5D Extreme Nowy Sącz,
Galeria Gołąbkowice |
|
|
Kino wyposażone w 25 miejsc. 5
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2011 Kino5D Extreme Poznań,
Centrum Handlowe Kupiec Poznański |
|
|
Kino wyposażone w 25 miejsc. 5
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2011 Kino5D Extrene Malbork, Park
rozrywki Dino-Malbork |
|
|
Kino wyposażone w 25 miejsc. 5
rzędów po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg, podmuchy gorącego powietrza. |
|
|
2013 Cinetrix Kino6D Sieradz,
Skwer handlowy DEKADA |
|
|
Kino wyposażone w 18 miejsc. 3
rzędy po 6 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice,
śnieg. |
|
|
2012 Kino6D Universum Konin,
Centrum Rozrywki Kropka |
|
|
Kino wyposażone w 15 miejsc. 3
rzędy po 5 miejsc. Wszystkie rzędy zamontowane na platformie
poruszanej na siłownikach miechowych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice. |
|
|
2013 Kino6D Nieciecza, Budynek
biurowy firmy BrukBet |
|
|
Kino pełnometrażowe. Sala projekcyjna wyposażona w
120 zwykłych foteli kinowych i 2 rzędy foteli w technologii XD.
Fotele poruszane na siłownikach pneumatycznych.
Na sali zamontowano: 8 wytwornic wiatru, 6 wytwornic błyskawic,
wytwornice dymu i baniek. |
|
|
2014 Cinetrix Skierniewice,
Skwer handlowy DEKADA |
|
|
Kino zbudowane na dwóch platformach
poruszanych na siłownikach hydraulicznych, łącznie 18 miejsc.
Platformy o 6-ściu stopniach swobody (6DOF).
Efekty: wiatr, deszcz, bańki, dym. |
|
|
2015 Kino6D Rzeszów, Galeria
Millenium Hall |
|
|
Kino na 8 miejsc. 2 moduły po 4
miejsca. Każdy moduł poruszany na dwóch siłownikach elektrycznych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice. |
|
|
2015 Cinetrix Warszawa,
Centrum Handlowe Fort Wola |
|
|
Kino na 16 miejsc. 4 moduły po 4
miejsca. Każdy moduł poruszany na dwóch siłownikach elektrycznych.
Efekty: wibracje foteli, powietrze na twarz, woda na twarz,
łaskotanie nóg, dystrybucja zapachów, wiatr, bańki, dym, błyskawice. |
|
|
2015 Cinetrix Mielno |
|
|
Kino sezonowe, zbudowane w oparciu o
platformy 6DOF. |
|
|
2016 Kino6D Ostrów Wielkopolski,
Galeria Ostrovia |
|
|
Kino na 12 miejsc. 3 moduły po 4
miejsca. Każdy moduł poruszany na dwóch siłownikach elektrycznych.
Efekty: wibracje foteli, wiatr, bańki, dym, błyskawice, deszcz. |
Kino
Mobilne 5D
ZREALIZOWANE
INWESTYCJE |
|
|
2013 Kapsuła 5D |
|
|
Projekt Regionalnej Organizacji
Turystycznej województwa świętokrzyskiego, finansowany ze środków
unijnych. Mobilna kapsuła ze wszystkimi elementami kina "5D" i
projekcją z wykorzystaniem telewizora 3D, służąca promocji regionu.
Kapsuła ma charakter reklamowy. Jeździ na wszystkie targi związane z
turystyką, zarówno w Polsce jak i za granicą. W kapsule po raz
pierwszy zastosowaliśmy siłowniki elektryczne. Fotele pracują z
modulowaną prędkością, dzięki czemu możliwa jest ich synchronizacja
z bardzo wolno zmieniającymi się scenami. Ze względu na charakter
kapsuły i wyświetlane w niej filmy, zastosowaliśmy tam wcześniej nie
używaną technikę animacji "5D", nazwaną "okiem kamery". Przy scenach
pokazujących zmieniające się krajobrazy, efekt synchronizacji ruchu
foteli uzyskaliśmy przez podążanie widza za ruchem kamery.
https://www.youtube.com/watch?v=JvQBr_FkpRc |
|
|
2016 Kino w Autobusie |
|
|
Kino wyposażone w 6 foteli na
siłownikach elektrycznych, w autobusie.
Więcej informacji na stronie producenta:
http://busconvert.co.uk/
https://www.youtube.com/watch?v=iJlk1t1hdko |
|
|
2016 Cinema7D |
|
|
Kina wykonane przez firmę "MobilneAtrakcje"
w oparciu o platformy hydrauliczne. Firma MicroAutomatic dostarczyła
VideoServer i szafę zasilająco-sterowniczą.
Więcej informacji na stronie producenta:
http://www.mobilneatrakcje.pl/ |
|
|
2016 Kinomaniak7D |
2009 Kontener |
|
|
Kino mobilne wyposażone w 8 miejsc
na siłownikach pneumatycznych.
Firma MicroAutomatic dostarczyła VideoServer i szafę
zasilająco-sterowniczą.
Więcej informacji na stronie producenta:
http://www.kinomaniak7d.pl/ |
Pierwsze mobilne kino do którego
dostarczyliśmy elektronikę. Wykonane w 2009 roku, wyposażone w 15
foteli zamontowanych na platformie poruszanej na siłownikach
miechowych. |
|
|
2015 Kino5D Ustka |
2017 Kino5D Jastarnia |
|
|
Kino wyposażone w 8 na platformie.
Siłowniki elektryczne. Kino w rozsuwanej przyczepie. |
Ostatnie kino wykonane w
kontenerze. w wakacje 2017 można było oglądać w Jastarni |
|
Czym jest kino 5D ? |
Kino "5D" to kino, w którym widz odbiera film
wszystkimi zmysłami. Kino które w jak najbardziej realistyczny
sposób wprowadza widza w akcję filmu.
Nasze prace nad kinami "5D" rozpoczęły się w 2003 roku, kiedy to po
raz pierwszy w Polsce, stworzyliśmy prototypy wytwornic efektów i
opracowaliśmy pierwsze scenariusze "5D" do filmów.
Wyposażyliśmy w technologię "5D", trzydzieści
jeden sal kinowych. Prowadziliśmy badania nad wpływem efektów "5D"
na doznania widza, zarówno w rozrywce jak i w edukacji. Pracowaliśmy
nad stworzeniem nowoczesnych maszyn uczących, wykorzystujących całą
dostępną technikę do jeszcze skuteczniejszego przekazywania wiedzy.
Uważamy że przyszłość kina to "5D", kwestią czasu jest pojawienie
się telewizji w tej technologii. Wiadomo z obserwacji kin, że
decydującym o sukcesie przekazu filmowych treści, jest siła doznań
na widza. Technologia "5D" jest niczym innym jak potęgowaniem tych
doznań, a tym samym silnym oddziaływaniem na psychikę. Zarówno w
rozrywce jak i w edukacji jest to najważniejszy czynnik gwarantujący
świetną zabawę, lub skuteczne przyswajanie wiedzy. Najlepszą formą
edukacji jest połączenie jej z rozrywką, co bezdyskusyjnie oferują
kina wyposażone w technologię "5D".
Dlaczego używa się nazewnictwa "4D", "5D",
"6D"... ???
Technologia "5D" oparta jest o rozwinięcie systemu projekcji powyżej
"3D". Pierwsze kina "4D" wyposażone były w ruchome fotele i
podstawowe efekty dotykowe: łaskotanie nóg, podmuchy powietrza,
krople wody na twarz. Można przyjąć że trójwymiarowa projekcja w
połączeniu z bodźcami ruchowo-dotykowymi podnosiła wymiar kina do
"4D", oddziałując na kolejny zmysł, poza trójwymiarowym obrazem.
W miarę rozwoju techniki powstają kolejne możliwości. Podniesienie
wymiaru kina do "5D" sugeruje oddziaływanie na kolejny zmysł, w tym
wypadku zmysł powonienia. Jest to dość skomplikowany i rozbudowany
dystrybutor efektów, co wynika z konieczności bardzo szybkiego
dotarcia i oddziaływania na tenże zmysł. Wśród producentów wyróżnia
się dwa rozwiązania, dystrybucję zapachów z wytwornic pod-ekranowych
i naściennych albo bezpośrednio z zagłówków foteli. Pierwsze
rozwiązanie, poza prostotą wykonania, ma zasadniczą wadę, czas
dotarcia do wszystkich widzów jest bardzo długi (w związku z dużą
kubaturą sali). Jest również nie-jednoczesny, nie do wszystkich
dociera w tej samej chwili. Dyskwalifikuje to system w dużych
salach, gdzie konieczna jest wyczuwalność efektu dla wszystkich
widzów równocześnie. Wady tej, pozbawiony jest opracowany przez nas
i doskonalony na przestrzeni kilku lat, system dystrybucji zapachów
z zagłówków foteli. Czas odczuwania efektu jest praktycznie
natychmiastowy i równoczesny dla wszystkich widzów. Daje to
możliwość użycia efektu już przy scenach filmowych trwających
poniżej pięciu sekund.
Zgodnie z tym tokiem rozumowania, należałoby
przyjąć możliwość podniesienia ilości wymiarów do "6D", przez
wprowadzenie efektu mogącego oddziaływać na kolejny zmysł widza, a
każde "D" powiązywać ze zmysłem odbierania rzeczywistości. Możliwym
jest, z technicznego punktu widzenia, zbudowanie wytwornicy zmiany
temperatury. Jest to kłopotliwe ze względu na konieczność szybkiej
wymiany powietrza w pomieszczeniach o dużej kubaturze, nie jest
jednak niemożliwe do wykonania. W niektórych salach wyposażanych w
naszą technologie stosowane były wytwornice gorącego powietrza lub
wybuchu ognia (wytwarzające natychmiastowy wzrost temperatury na
sali kinowej).
Dalsze podnoszenie wymiaru "D" w przyjętej
klasyfikacji, nie znajduje zastosowania przy aktualnie znanych,
możliwych do zastosowania technologiach, i pozostaje jedynie
swobodnym nazewnictwem oferowanych efektów na salach projekcyjnych.
Dopiero gdy możliwe stanie się oddziaływanie na kolejny zmysł (np.
smaku), sensowne będzie podniesienie nazwy wymiaru projekcji" o
kolejne "D" np. "Kino 7D".
Czy możliwe będzie dalsze podnoszenie
"wymiaru systemu projekcji"?
Zgodnie z
http://www.wikipedia.pl do dyspozycji mamy:
-
Wzrok - związany z okiem: powiązuję go z
projekcją "3D".
-
Słuch - związany z uchem, ze względu na
przyjętą klasyfikację, wprowadzającą czwarte "D" jako
rozwinięcie projekcji stereoskopowej 3D, powiązuję go jako
nierozłączny z odbiorem obrazu i dźwięku i pozostawiam w
wymiarze "3D".
-
Dotyk - bodźce czuciowe: łaskotanie nóg,
podmuchy powietrza, ruch, podnoszące system projekcji do "4D".
Zmysł równowagi - związany z błędnikiem w uchu i powiązany z
ruchomymi fotelami, pozostaje rozwinięciem projekcji do "4D".
-
Propriocepcja - zmysł ułożenia części
ciała względem siebie oraz napięcia mięśniowego: nadal powiązany
z fotelem, z którym widz jest związany w czasie projekcji.
Pozostaje w wymiarze "4D".
-
Węch - związany z nosem, rejestruje
cząsteczki chemiczne, rozpoznawany przez setki różnych
receptorów. Podnosi wymiar projekcji do "5D" dzięki
oddziaływaniu na kolejny zmysł, odmienny od poprzednio używanych
wytwornic efektowych.
-
Zmysł temperatury - odczucie zimna i
ciepła: przy aktualnie znanych technologiach, możliwy do
wykorzystania na salach projekcyjnych.
-
Nocycepcja - zmysł bólu: efekt jak
najbardziej możliwy do zrealizowania, aczkolwiek pozostający pod
znakiem zapytania, jeśli chodzi o atrakcyjność tego typu doznań
dla większości ludzi.
-
Smak - związany z językiem i jamą ustną.
Możliwy do zastosowania, ale bardzo kłopotliwy z technicznego
punktu widzenia.
Krótkie zestawienia porządkujące nazewnictwo w
branży "XD" czyli jakich efektów możemy się spodziewać wchodząc na
taką salę:
3D |
4D |
5D |
6D |
7D |
8D |
PROJEKCJA
OBRAZU 3D
DŹWIĘK 5.1, 7.1 |
PROJEKCJA
OBRAZU 3D
DŹWIĘK 5.1, 7.1
RUCHOME FOTELE
- POWIETRZE NA TWARZ
- KROPLE WODY NA TWARZ
- ŁASKOTANIE NÓG
- WIBRACJE
- WIATR DESZCZ
- BAŃKI, DYM ŚNIEG
|
PROJEKCJA
OBRAZU 3D
DŹWIĘK 5.1, 7.1
RUCHOME FOTELE
- POWIETRZE NA TWARZ
- KROPLE WODY NA TWARZ
- ŁASKOTANIE NÓG
- WIBRACJE
- WIATR, DESZCZ
- BAŃKI, DYM ŚNIEG
- DYSTRYBUCJA ZAPACHÓW
|
PROJEKCJA
OBRAZU 3D
DŹWIĘK 5.1, 7.1
RUCHOME FOTELE
- POWIETRZE NA TWARZ
- KROPLE WODY NA TWARZ
- ŁASKOTANIE NÓG
- WIBRACJE
- WIATR, DESZCZ
- BAŃKI, DYM, ŚNIEG
- DYSTRYBUCJA ZAPACHÓW
- MODULACJA TEMPERATURY
LUB WYBUCH OGNIA
|
PROJEKCJA
OBRAZU 3D
DŹWIĘK 5.1, 7.1
RUCHOME FOTELE
- POWIETRZE NA TWARZ
- KROPLE WODY NA TWARZ
- ŁASKOTANIE NÓG
- WIBRACJE
- WIATR, DESZCZ
- BAŃKI, DYM, ŚNIEG
- DYSTRYBUCJA ZAPACHÓW
- MODULACJA TEMPERATURY
LUB WYBUCH OGNIA
- SMAK (aktualnie nie
używany ze względu na kłopotliwą dystrybucję do
poszczególnych widzów)
|
PROJEKCJA
OBRAZU 3D
DŹWIĘK 5.1, 7.1
RUCHOME FOTELE
- POWIETRZE NA TWARZ
- KROPLE WODY NA TWARZ
- ŁASKOTANIE NÓG
- WIBRACJE
- WIATR, DESZCZ
- BAŃKI, DYM, ŚNIEG
- DYSTRYBUCJA ZAPACHÓW
- MODULACJA TEMPERATURY
LUB WYBUCH OGNIA
- SMAK (aktualnie nie
używany ze względu na kłopotliwe wytwornice)
- NOCYCEPCJA - jak
najbardziej możliwa do zrealizowania, jednak pozostająca
pod znakiem zapytania jeśli chodzi o atrakcyjność dla
większości ludzi
|
Powyższą
specyfikację i tabelę nazewnictwa przytaczam, ze względu na bardzo
często zadawane mi pytania, zwłaszcza ze strony prasy, na temat
usystematyzowania nazewnictwa w branży kin "XD". Uważam że jest to
jedyny sensowny sposób stopniowania ilości "D" a tym samym siły
doznań w kinach, z branży nowoczesnej rozrywki i edukacji. |
Kino 5D
PRZEGLĄD TECHNOLOGII |
"Kino 4D to kino w
którym widz odbiera film wszystkimi zmysłami." Pierwszy raz użyłem
tego zdania w 2004 roku, na stronie internetowej poświeconej
pierwszym własnym konstrukcjom w branży kin XD.
Od tamtej pory
moje zdanie było wielokrotnie cytowane przez innych dostawców
wyposażenia kin XD. Wraz z nowymi pomysłami i rozwojem techniki,
producenci podnosili wymiar "nD" chcąc górować nad konkurencją. Nie
zmienił się jednak jego sens i cały czas jest aktualne. Różnią się
jednak pomiędzy sobą konstrukcje producentów, a tym samym zmienia
się jakość produktu i stopień osiągnięcia ideału do którego dążę,
opisanego moim pierwszym zdaniem.
Przez ponad 13 lat
praktyki kinowej, spotkałem się z różnymi konstrukcjami. Prowadziłem
własne obserwacje, mające na celu stwierdzić wpływ technologii
projekcji filmów na wrażenia widzów. Byłem największym polskim
dostawcą technologii XD. Przez kilka lat przetestowałem własne
konstrukcje:
-
Fotele
poruszane na 2 siłownikach pneumatycznych, moduły 2 miejscowe
[rok 2004].
-
Fotele
poruszane na 4 siłownikach pneumatycznych, moduły 4 miejscowe
[rok 2005].
-
Rzędy
poruszane na 4 siłownikach pneumatycznych miechowych, moduły 7
miejscowe [rok 2007].
-
Platformy
poruszane na 4 siłownikach pneumatycznych miechowych, platformy
25 miejsc [rok 2009].
-
Moduły 4-ro
miejscowe poruszane na siłownikach elektrycznych [rok 2011].
Brałem udział przy
kolejnych konstrukcjach. Miałem okazję również zapoznać się z
technologią zagraniczną:
-
Platformy
poruszane na siłownikach hydraulicznych, obecnie dostarczane
przez chińskich producentów, zalewające rynek.
-
Moduły
4-miejscowe poruszane na 3 siłownikach pneumatycznych.
Wprowadzenie widza
w akcję filmu, polega na dobrej synchronizacji ruchu foteli z
obrazem wyświetlanym na kinowym ekranie. W pewnej chwili dochodzi do
zaburzenia poczucia rzeczywistości i widz ma wrażenie jakby
przeniósł się do nierealnego świata, który staje się jego nową
rzeczywistością. Zadanie nie jest łatwe do wykonania, wymaga również
projekcji filmu, który powstał z myślą o kinie XD, aczkolwiek do
każdego filmu jestem w stanie stworzyć ścieżkę efektową. W tym
miejscu pojawiają się rozbieżności w technologii i zmienia się
jakość produktu. |
Platforma na
siłownikach pneumatycznych |
Zalety:
-
Stosunkowo
niska cena w stosunku do innych rozwiązań.
-
Konstrukcja
dobrze akceptowana przez małe dzieci, czyli dobra dla rodzin.
-
Konstrukcja
umożliwiająca projekcję filmów dla osób niepełnosprawnych.
-
Możliwość
montażu w większości obiektów, mimo poruszania dużej masy małe
dynamiczne siły oddziaływania na podłogę, wynikające z małej
amplitudy ruchu.
Wady:
-
Bardzo słabe
możliwości synchronizacji z filmem, głównie stwarzające problemy
przy filmach z powolną akcją albo z symulacją lotu, wyścigu.
-
Spore
zapotrzebowania na energię elektryczną (duża sprężarka
pneumatyczna).
-
Fatalne ruchy,
przy filmach z powolną akcją praktycznie nie wyczuwalne.
-
Platforma
tylko do bardzo dynamicznych filmów akcji, konieczność
nadrabiania jakości doznań efektami zewnętrznymi (wiatr, deszcz,
wibracje itp.).
-
Całkowity brak
możliwości regulacji prędkości pracy platformy.
-
Duża zależność
pracy platformy od obciążenia (ilości widzów) a tym samym
zmieniająca się jakość efektów ruchowych, czyli jakość
synchronizacji.
-
Spory hałas
wynikający z pracy pneumatyki
-
Kłopotliwy
montaż, wynikający z gabarytów platformy.
|
Prototyp wykonany w
roku 2006. Poruszany na czterech siłownikach pneumatycznych,
uzyskiwał 3 stopnie swobody (3DOF). Niestety, szarpane gwałtowne
ruchy całkowicie dyskwalifikują tego typu konstrukcje na obecnym
rynku, są jeszcze dostarczane przez chińskich i włoskich producentów. |
Platforma na
hydraulice |
-
Konstrukcja
aktualnie dominująca na rynku, wynikająca z chińskiej produkcji.
Platformy najczęściej do 12 miejsc, aczkolwiek istnieje
możliwość budowy dużych platform. Platformy poruszane na
siłownikach hydraulicznych o dużym skoku.
Zalety:
Wady:
-
Spora
zależność ruchu od obciążenia platformy (ilości widzów).
-
"Szarpane ruchy"
– trudność płynnego sterowania tak dużej masy.
-
Gorsze
doznania osób siedzących na środku platformy. Pomimo faktu iż
platforma posiada wszystkie stopnie swobody, nie ma podparcia w
żadnym punkcie, pamiętać musimy o pojawiającym się "względnym
punkcie podparcia" wynikającym ze scenariusza filmu. Wyobraźmy
sobie statek bujający się na falach, przechyla się on w lewo i w
prawo. Stanem początkowym jest poziome ustawienie platformy w
pozycji górnej. W momencie przechyłów w lewo i w prawo, osoby
siedzące w pobliżu środka platformy pozostają praktycznie w
stanie bezruchu, osoby po bokach lecą w dół i w górę. Podobnie
przy ruchach tył-przód. Zadaniem kina XD jest wprowadzenie
wszystkich widzów w akcje filmu i przekazanie im jednakowych
doznań.
-
Ze względu na
dużą amplitudę ruchu, mocne doznania nie zalecane dla osób
niepełnosprawnych.
-
Silne
dynamiczne siły działające na podłogę. Konieczność mocowania do
stropu, pojawiają się siły wyrywające.
-
Konieczność
montażu całej konstrukcji w obiekcie. Długi czas montażu,
konieczność zapewnienia odpowiednich przejść, umożliwiających
wniesienie konstrukcji.
-
Konieczność
zastosowania bardzo dużych sprężarek hydraulicznych,
zapewniających odpowiednią ilość i ciśnienie oleju.
-
Konieczność
zawieszenia ekranu na dużej wysokości. Najwygodniej ogląda się
film trzymając głowę poziomo lub trochę w dół. W przypadku
platform hydraulicznych, ekran musi być zawieszony dość wysoko.
W momencie przechyłu platformy do tyłu, ostatnie rzędy tracą
kontakt wzrokowy z ekranem (opadają), pierwszy rząd idzie do
góry. Po przechyleniu platformy do przodu, pierwsze rzędy
opadają znacząco poniżej ekranu i widzowie muszą trzymać głowy
mocno do góry.
Eksploatowałem
dwie tego typu platformy przez ostatnie 3 lata (2 platformy po 9
miejsc każda). Największą trudność sprawiało przygotowanie ścieżek
efektowych. Platformy dobrze spisują się przy filmach dynamicznych z
jednostajną "prędkością akcji filmu". Duży problem występuje przy
tworzeniu ścieżek efektowych do bajek dla najmłodszych widzów, gdzie
akcja jest wolna. Hydraulika jest "twarda", jest to najpoważniejsza
wada większości konstrukcji, opartych na hydraulice i pneumatyce (z
pominięciem siłowników miechowych).
|
Platforma pracująca
na siłownikach hydraulicznych. Uzyskuje sześć stopni swobody.
|
"Twardość" oznacza
w tym wypadku efekt, który staram się wyeliminować do maksimum,
potocznie zwany "szarpanymi ruchami". W momencie zmiany kierunku
ruchu, zatrzymania albo rozpoczęcia ruchu, pojawiają się
nienaturalne i bardzo nieprzyjemne dla widza szarpnięcia.
Szarpnięcie nie jest efektem naturalnym, i wywołuje przestraszenie
widza.
W niektórych
filmach jest to oczekiwany dobry efekt, niemniej jednak w większości
filmów występuje dość rzadko. Jest również niekorzystny dla
najmłodszych, którzy po prostu boją się, nie są w stanie wytrzymać
do końca filmu. Tu muszę zwrócić uwagę na kolejny problem,
opuszczenie sali projekcyjnej przez widza. W przypadku platform
pneumatycznych mojej konstrukcji, jak również foteli elektrycznych,
nie ma konieczności zatrzymywania filmu. Osoba która źle się poczuła
lub przestraszone dziecko, w każdej chwili może zejść z fotela i
opuścić salę projekcyjną. W przypadku platform hydraulicznych o
dużej amplitudzie ruchu, zejście z rozbujanej platformy może być
trudne a nawet niebezpieczne. Obsługa kina musi mieć ciągły
monitoring i w odpowiedniej chwili zatrzymać pracę urządzenia. W tym
miejscu należy mi się zarzut, "a dlaczego nie zrobić małej amplitudy
ruchu platformy na siłownikach hydraulicznych?". Oczywiście można,
tylko po co? Zastosowanie hydrauliki ma sens przy projekcjach
dynamicznych i zapewnieniu widzowi ekstremalnych wrażeń. Inaczej
lepiej zastosować prostszą pneumatykę, albo bardziej zawansowaną
technologicznie elektrykę.
W przypadku dużych sal projekcyjnych zalecałbym zastosowanie
platform nie większych niż 25 miejsc. Jest możliwość ustawienia
platform obok siebie. Wykonanie takich platform jest możliwe, na
pewno bardzo czasochłonne ze względu na konieczność wykonania
odpowiednich obliczeń i projektów. Nie jest to produkt powielany,
ale wykonywany na jednorazowe zlecenie. Kłopotliwe jest również
wprowadzenie efektów XD (wiatr, woda, zapachy) do foteli, ze względu
na dość dużą amplitudę ruchu platformy. |
Fotele na
siłownikach elektrycznych |
Zalety:
-
Płynne ruchy.
Pełna możliwość uzyskania dowolnej prędkości ruchu.
-
Możliwość
synchronizacji obrazu z akcjami zarówno powolnymi jak również
bardzo dynamicznymi.
-
Brak
uzależnienia prędkości pracy od obciążenia (ilości widzów) a tym
samym, idealna powtarzalność doznań na wszystkich fotelach.
-
Możliwość
stworzenia scenariuszy efektowych pracy foteli, dla najmłodszych
widzów. Idealna synchronizacja z wolnie toczącą się akcją filmu.
-
Moduły
przygotowane do montażu w dowolnym miejscu, łatwe do wniesienia
i instalacji.
-
Minimalne
oddziaływanie sił dynamicznych na podłogę.
-
Brak
ograniczenia ilości foteli na sali kinowej.
Wady:
Fotele elektryczne
nie mają ograniczeń, jeśli chodzi o tematykę filmów
wyświetlanych w kinie. Ich wprowadzenie było konieczne ze względu na
zapotrzebowanie rynku.
Po raz pierwszy
zastosowaliśmy to rozwiązanie w mobilnej kapsule 5D, wykonanej dla
Regionalnej Organizacji Turystycznej województwa świętokrzyskiego.
Kapsuła promuje region świętokrzyski na targach w całej Europie.
Filmy wyświetlane w kapsule mają charakter dokumentalny, pokazują
atrakcje województwa, w sposób bardzo statyczny. Dyskwalifikuje to
całkowicie platformy pneumatyczne czy hydrauliczne. W ich przypadku
ilość efektów musiała by zostać ograniczona o około 80%.
Atrakcyjność kapsuły byłaby pod znakiem zapytania. W kapsule po raz
pierwszy wprowadziłem technikę, którą nazwałem "okiem XD". Polega
ona na synchronizacji foteli z ruchem kamery operatora kręcącego
film. Powstaje bardzo przyjemny efekt zmiany kąta widzenia i
podążania za "wzrokiem operatora". Dzięki tej technice wzbogaciłem
film o efekty niedostępne dla platform. |
Fotele pracujące na
2 siłownikach elektrycznych z jednym punktem podparcia.
Ostatnie fotele w
tej technologii zainstalowano w Kinie6D Ostrów Wielkopolski.
W roku 2016 produkcja zakończona. |
OPROGRAMOWANIE |
|
|
VideoServer 5D |
|
W 2007 roku napisałem
oprogramowanie VideoServer 5D. Umożliwia ono bardzo dokładną
synchronizację ścieżki filmowej, z wytwornicami efektów i ruchomymi
fotelami zainstalowanymi na sali projekcyjnej. Edycja skryptu jest
bardzo prosta i intuicyjna. Oprogramowanie umożliwia sterowanie
urządzeń:
-
Fotele pneumatyczne,
hydrauliczne, elektryczne 2DOF do 6DOF.
-
Powietrze na twarz z zagłówków
foteli.
-
Woda na twarz z zagłówków
foteli.
-
Efekt łaskotania nóg.
-
Wibracje wbudowane w fotele.
-
Błyskawice.
-
Efekt dymu.
-
Efekt śniegu.
-
Efekt baniek mydlanych.
-
Efekt deszczu.
-
Wiatr lewy i wiatr prawy przez
salę projekcyjną.
-
15 swobodnie programowanych
efektów np. dystrybucja zapachów.
Elementem wykonawczym jest
sterownik PLC. Czas przesyłu nastawy od programu do układu
sterowania jest mniejszy od 20ms, co daje możliwości synchronizacji
efektó do jednej klatki.
Do dnia dzisiejszego
oprogramowanie zainstalowano w przeszło 30-stu salach kinowych. |
VideoServer 5D
współpracujący z serwerem kina cyfrowego zgodnego z dyrektywą DCI |
|
|
Kino cyfrowe w Niecieczy
wyposażono w sprzęt do projekcji zgodny z dyrektywą DCI (dla kin
cyfrowych). Projektor BARCO i Server GDC zsynchronizowaliśmy
sygnałem SMPTE Time Code dostępnym na wyjściu media bloku GDC. Daje
to możliwość wykorzystania technologii małych kin 5D, na dużych
salach kinowych, a co za tym idzie, projekcji filmów
pełnometrażowych w technologii 5D.
Pierwszy pokaz odbył się w roku 2014 filmem IronMan. |
|
PROJEKCJE NA
EKRANACH GIĘTYCH |
|
|
2012 Kino180° Międzyzdroje |
|
|
W roku 2012 rozpoczęliśmy prace
nad projekcjami na ekranach giętych. Pierwsze kino powstało w 2012
roku w Międzyzdrojach. Wyposażone było w ekran 180 stopni o średnicy
12m. Projekcja z 3 par stereoskopowych rzutników, pasywna - liniowa.
Filmy dostosowane do projekcji na ekranie giętym, wyświetlane z
serwera dostarczonego przez producenta filmów. Firma MicroAutomatic
dostarczyła szafę zasilająco - sterowniczą do dwóch platform na
siłownikach hydraulicznych. Interfejsem komunikacyjnym do
synchronizacji efektów był sygnał MIDI z wyjącia serwera. |
|
|
2016 Kino z projekcją dookólną 360°,
Świnoujście |
|
|
Kino z projekcją dookólnoną 360°.
Projekcja z 12-stu rzutników, 6 par stereoskopowych, ekran o
średnicy 6m. VideoServer zbudowany w oparciu o jeden komputer klasy
PC z oprogramowaniem do video-mappingu. Efekty: dym, bańki, wiatr,
błyskawice, obrotowa platforma 12-stoma hokerami.
https://www.youtube.com/watch?v=-1RnkVtxG-w |
|
|
2016 Kino z projekcją dookólną 360°,
Ostrołęka |
|
|
Kino z projekcją dookólnoną 360°
w Ostrołęce. Średnica ekranu 11 m. Projekcja z 12-stu rzutników, 6
par stereoskopowych, ekran o średnicy 11m. VideoServer zbudowany w
oparciu o jeden komputer klasy PC z oprogramowaniem do
video-mappingu. Efekty: dym, bańki, wiatr, błyskawice.
https://www.youtube.com/watch?v=479v6XFMU0Q |
|
MicroAutomatic
02-255 Warszawa, ul. Krakowiaków 62
tel.: +48 888 50 24 24
e-mail: info@microautomatic.com
|